LEHEN MUNDU GERRA PIZTEKO KAUSAK(1914-1918)

1.Pre-Bellum:

1-KAUSA(ALEMANIAREN INPERIALISMOA)

-1871: Gerra frankoprusiarraren bukaera: Prusiak (Alemaniak) Frantzia garaitzen du.

-Prusiako erregea, Guillermo I.a, Alemaniako enperadore (Kaiser) bilakatzen da Versallesen.

-Jaiotako Alemania (II. Reich-a), Otto von Bismarck buru izanda, politika inperialista eta militarista bultzatzen du: Weltpolitik.

-Frantziak Alsazia eta Lorrena lurraldeak galtzen ditu, Alemaniarenak izango direnak.

-Frantzia VS. Alemania Alsazia eta lorrena lurrengatik.

2. KAUSA (BALKANETAKO AUZIA)

-XX. mende hasieran, Inperio Otomandarrak lurraldeak galtzen hasten da Balkanetan (El enfermo de Europa)

-Otomandar inperiotik hainbat lurralde independizatzen hasten dira: Grezia (1820), Serbia, Errumania, Bulgaria, Montenegro, Albania eta, azkenetarikoa, Bosnia Herzegovina (1908)

1908: Bosniak independentzia lortzen du Otomandar inperiotik.

-Austrohungariar inperioak Bosnia anexionatzen du, Serbiaren haserrea eraginduz.

-Serbiak, Errusiaren aliatua, Inperio Austrohungariarraren aurka matxinatzera deitzen du horren barne dauden herriei.

-Errusiak, eslabiar herrien “ama”, Serbia laguntzen du.

-Errusiar eta Austriar inperioak etsaiak dira.

3. KAUSA (ALIANTZA MILITARREN ERAKETA ETA ARMATUEN NORGEHIAGOKOA)

1-ALIANTZA HIRUKOITZA(1882):Alemania inp. Asustroungariarra italian.

2-ENTENTE HIRUKOITZA(1907):Frantzia, Estatu batua, Errsia

-Armamentuen norgehiagoka: Europar potentzia nagusiek ejerzituak eta armamentua garatu zuten, nazioarteko tentsioa areagotuz.

4. KAUSA (NAZIONALISMOAREN INDARTZEA)

-Nazionalismo etniko sutsua eta inperialista piztuko da inperio nagusietan.

5. KAUSA (INPERIALISMO EDO KOLONIALISMO)

-Berlingo konferentzia: Afrikaren banaketa koloniala (1884-1885)

-Potentzia europarrek munduan lurrak bereganatuko dituzte, kolonia moduan ustiatzeko. Horrek liskarrak sortaraziko ditu.

-Gainera, unifikatutako herrialde berriek (A+I) inperio koloniala osatzea izango dute helburu.