SOINUA, ISILTASUNA ETA ZARATA
Musika planetaren erritmo eta taupadetatik sortu zen, eta baita gizakiak erritmo eta taupado horiek imitatzeko eta adierazteko dituen ahalmenen miaketatik ere.
Soinua da musikaren materia, eta soinurik eza, isiltasuna. Soinua aire bibrazioek gure tinpanora iristean garunean sortzen duten sentipena da. Bere bibrazioak maiztasun regularrez neur ditzakegulako bereizten ditugu soinua eta zarata. Gaur egun, estilo guztietako musikagile askoren musika-lanetan eta musika elektronikoan erabiltzen da zarata. Hots kutsatzaile orori zarata dei diezaiokegu; kutsatzen ez duenari, soinua.
SOINUAREN PARAMETROAK
Akustika soinua ikertzen duen fisikaren atala da. Zientziari dagokionez, musikaren elementuetan aurkitzen ditugun lau parametro edo nolakotasun izateagatik ezaugarritzen da soinua. Garaiera denborarekin bateratzen dugunean, adibidez, doinua sortzen dugu; garaiera intentsiatearekin bateratzen dugunean, berriz, harmonia edo aldi bereko soinuak bertikalean.
| Nolakotasuna | Definizioak | Oinarrian dagoen fenomeno fisikoa | Adierazpen musikala |
|---|---|---|---|
| Garaiera / Tonua | Soinua altuak eta baxuak bereizten ditu | Maiztasuna: bibrazio kopurua segunduko | Pentagrama, klabeak, eskalako notak |
| Iraupena | Soinu edo isiltasun batek irauten duen denbora. Iraupena luzea, laburra, motela edo arina izan daiteke. | Uhinaren iraunkortasuna | Figurak, isiltasunak, konpasak, tempoa, luzapen ikurrak |
| Itentsitatea / Bolumena | Soinu ozenak eta leunak sortzen dira | Uhinaren anplitudea | Ñabardurak, erregulatzaileak |
| Tinbrea | Soinua sortzen duen ahotsa edota musika-tresna bereizten ditu. | Soinu harmonikoen eta oinarrizko soinuaren nahasketa | Ahotsak, musika-tresna familiak, orkestrak |
AHOTSA DA LEHEN MUSIKA-TRESNA
Gizaki primitiboen lehen musika-tresna bere ahotsa izan zen. Arriskuari aurre egiteko, inguruan zituen soinuak imitatzeko, tribua gidatzeko edo borroka zuzentzeko kantatu ohi zuen; kantu zeremonialak izaten ziren eta helburu magiko edo erilijiosoak zituzten. Kantutik sortu zen hizketa. Abesteko, ez ahastu arnasa hartzea. Airea da giza ahotsaren iturria. Garrantsitzua da arna kontrolatzen jakitea eta arnas ariketak ezaguera osos egitea, abestean edo haizezko musika-tresna bat jotzean airea neurtu beharko dugulako bat-batean atera ez dadin. Ahoskatu, bokalizatu eta zure ahotsa anplifikatu egiten da. Ondo abesteko, garrantzitsua da ondo ahoskatzea. Ahalmen handiagoa izateaz gain, esaten duguna ulertaraztea lortuko dugu. Kanturako ahotsa eta hitz egitekoa desberdinak dira.
Ohiartzuna soinuak oztopo bat aurkitu eta oztopoak soinua jatorrizko lekura itzultzen duenean sortzen den gertakaria da.
PERKUSIOZKO MUSIKA-TRESNAK
Perkusiozko musika-tresnak ugariak eta era askotakoak dira. Hauetako batzuk Antzin Aroaz geroztik ezagutzen dira; orduan funtzio magikoetarako edo herrien arteko komunikaziorako erabiltzen ziren. Musika folklorikoan, musika popular modernoan eta musika sinfonikoan, batez ere XX. mendekoan, erabiltzen dira.
Perkusio afinatu gabea Perkusio afinatua Zurezkoa Zartailua, klabeak, kriskitinak, kaxa txinatara, karraskagailua Xilofonoa, marinba Metalezkoa Triangelua, txindatak, sonailuak, krotaloak, koskabiloak,tam-tama Metalofonoa, kariloia Larruzkoa Panderoa, dunbala, pandereta, kaxa Bongoak, tinbala GORPUTZ PERKUSIZKO MUSIKA-TRESNAK
Gure gorputza soinua egiteko musika-tresna bezala erabil daitekeen baliabidea da. Musika-tresna hauek kantuari eta dantzari laguntzen diete. Gorputzak soinua adierazteko dituen aukerak ugariak badiera ere, musika-tresna garrantzitsuenak honako hauek dira: kriskitinak, txaloak, izterretako edo belaunetako ukaldiak eta oinkadak edo orpoketak.